0

وبلاگ

سامانه آموزش سیستم اطلاعات جغرافیایی و سنجش از دور مقالات دانش محور Z – Factor یا Z – Scale چیست؟

Z – Factor یا Z – Scale چیست؟

ما را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید

Follow us on Social Networks

Instagram: giscoders

فاکتور Z

Z – Factor یاZ – Scale  یک فاکتور تبدیل است که به منظور تطبیق اندازه گیری های عمودی و افقی به واحد اندازه گیری یکسان و به ویژه برای تطبیق تعداد واحد های عمودی (واحد های z) در هر واحد افقی استفاده می شود. به تعبیری دیگر Z – Factor یک فاکتور تبدیل است که برای تبدیل واحد های ارتفاعی (متر یا فوت و …) و یکسان سازی آن ها با واحد سیستم مختصات افقی (x ، y)  استفاده می شود. اگر واحد های x, y و z  همه یکسان باشند فاکتور z  برابر 1 است . این مقدار پیش فرض z-factor  است. اما اگر واحد اندازه گیری x, y با z  متفاوت باشند باید آنها را اصلاح  و یکسان  کرد. به طور مثال اگر واحد اندازه گیری z  (ارتفاع ) فوت باشد و واحد  x,y  متر باشد میتوانیم از مقدارضریب 0.3048 برای تبدیل واحد z  از فوت به متر استفاده  کنیم. (1foot = 0.3048 meters) این پارامتر در بسیاری از ابزارهای آنالیز مکانی ( Spatial Analyst)و آنالیز سه بعدی (3D Analyst) وجود دارد.  Hillshade ، Slope و Curvature از مواردی هستند که z- factor در آنها استفاده می شود. عدم یکسان سازی واحد ها در تهیه نقشه های سایه روشن و شیب و انحنا باعث می شود که مقادیر با خطا مواجه شود. استفاده صحیح از z- factor  به خصوص هنگامی اهمیت دارد که رستر ورودی دارای یک سیستم مختصات کروی مانند درجه اعشاری (decimal degrees)باشد. پارامتر z- factor بر اساس عرض جغرافیایی تنظیم می شود. بنابراین اگر واحدهای x، y درجه اعشار (decimal degrees) و واحد z متر باشند ، z- factor های مناسب برای عرض های جغرافیایی به شرح زیر است:

مقدار تقریبی  z- factor را می توان با توجه به عرض جغرفیایی منطقه مورد نظر از جدول بالا بدست آورد. در شکل های زیر نمونه ای از اجرای ابزار Hillshade بر روی مدل رقومی ارتفاعی و اعمال z- factor و عدم اعمال آن را مشاهده می کنید. واحد مدل رقومی ارتفاعی (z) متر و سیستم مختصات درجه است. عرض جغرافیایی در این منطقه 32 درجه است .

در شکل اول، Hillshade بدون اعمال z- factor ترسیم شده است . یعنی با مقدار 1 و همان حالت پیش فرض  خروجی گرفته شده است . ملاحظه می کنید که نقشه خیلی کنتراست دارد و مناطق سایه دار سیاه و مناطق رو به آفتاب تقریباً سفید هستند. دلیل این امر آنست که دامنه های محاسبه شده توسط الگوریتم hillshade به دلیل عدم تطابق واحدهای XY و Z غیر واقعی به نظر می رسند. اما در شکل دوم  با اعمال مقدار z- factor ، Hillshade ترسیم شده است.

ما را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید

Follow us on Social Networks

Instagram: giscoders

ما را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید

Follow us on Social Networks

Instagram: giscoders

مطالب زیر را حتما مطالعه کنید

هزار کاربرد و استفاده GIS

آنالیز رستری در سیستم اطلاعات جغرافیایی – مکانی (GIS)

تفاوت بین ژئوماتیک (Geomatics) و جی آی اس (GIS)

50 ماهواره تاثیر گذار در تاریخ سنجش از دور

جدول تناوبی تحلیل های مکانی در GIS

معرفی هفت منبع داده اقلیمی رایگان جهانی

2 دیدگاه

به گفتگوی ما بپیوندید و دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید.

  • سلام وقت بخیر

    در ابتدا ممنونم بابت اشتراک پست های کابردی و توضیحات کامل و مفیدتون.
    در خصوص Z factor سوال داشتم. عرض های جغرافیایی که گفتید رو چطور باید لحاظ کنیم مثلا ایران در عرض جغرافیایی 25-45 درجه شمالی یا مناطق استانی هم بازه عرض جغرافیایی دارند به سبب پلیگونی بودن
    من با این خطا مواجه شدم و عددی رو بر حسب جدول وارد کردکه تقریبا خروجی غیر مسطح شد و مشخص بود موردی خطا داره.
    سوال دومم اینه که این خطا رو نمیشه با تغییر سیستم مختصات به UTM بر طرف کرد؟
    ممنون میشم راهنمایی کنید

    پاسخ

    • با سلام
      در مورد پرسش اول :
      راهکار اول: باید بسته به موقعیت منطقه به نزدیکترین عرض جغرافیایی تقریب بزنید. مثلا شهر اصفهان در حدود عرض 31 درجه هست پس اگر منطقه مطالعاتی در حوالی شهر اصفهان و یا حتی استان اصفهان باشد می توانید از فاکتور تصحیح کننده Z مربوط به عرض 30 درجه (در جدول) استفاده کنید.
      راهکار دوم: بسته به موقعیت عرض جغرافیایی منطقه خود بین مقادیر مندرج در جدول با استفاده از روشهای میانیابی یا معادلات تقریب بزنید. (معادله ای برای تقریب فاکتور مقیاس از عرض جغرافیایی در آینده به پست اضافه می کنیم)

      راهکار سوم استفاده از نرم افزار Z-factor Estimator می باشد که در بخش فروشگاه اپلیکیشن قرار داده شده است.

      در مورد پرسش دوم : بله اگر از سیستم UTM استفاده کنید Z-factor دقیقا برابر با 1 بوده و نیازی به این جدول نخواهید داشت.
      موفق باشید

      پاسخ

دیدگاهتان را بنویسید

Copy Protected by Chetan's WP-Copyprotect.

با عضویت در خبرنامه از آموزش های جدید رایگان در ایمیل خود مطلع شوید