فرمت های GIS و پسوندهای داده مکانی بخش اول

نقشه های کروپلت – مقدمه ای بر طبقه بندی داده

تصاویر چند طیفی (Multi-spectral) در مقایسه با تصاویر ابر طیفی (Hyper-spectral)

فتوگرافی هوایی (Aerial Photography) در مقابل ارتوفوتوگرافی (Orthophotography)

راهنمای جامع لیدار (Light Detection and Ranging – LiDAR)

سنجش از دور چیست ؟

منابع داده GIS رایگان در سطح جهانی : داده های رستری و برداری

مقدمه ای بر سرویس های نقشه کشی تحت وب (WMS)

علم داده مکانی چیست ؟

تحلیل عوارض سه بعدی

ژئوانالیتیکس: آنالیز داده های مکانی حجیم

فرمت های داده در سیستم اطلاعات جغرافیایی بخش سوم

فرمت های داده در سیستم اطلاعات جغرافیایی بخش دوم

آموزش برنامه نویسی پایتون بخش سی ام

انتشار نخستین تصاویر لندست 9 توسط سازمان هوا و فضای آمریکا (NASA)

آموزش برنامه نویسی پایتون بخش بیست و نهم

آموزش برنامه نویسی پایتون بخش بیست و هشتم

آموزش برنامه نویسی پایتون بخش بیست و هفتم

آموزش برنامه نویسی پایتون بخش بیست و ششم

آموزش برنامه نویسی پایتون بخش بیست و پنجم

معرفی سامانه WEB GIS

نقشه متوسط دمای سطح زمین ایران (LST)

آموزش برنامه نویسی پایتون بخش بیست و چهارم

آموزش برنامه نویسی پایتون بخش یازدهم (تبدیل نوع و گرد کردن)

آموزش برنامه نویسی پایتون بخش دهم (اپراتورهای انتساب گمارشی)

آموزش برنامه نویسی پایتون بخش نهم (نمادهای علمی، ارزیابی عبارات و اولویت اجرای اپراتورها)

برنامه نویسی پایتون بخش هشتم (انتساب چندگانه، ثابت ها، نوع-داده های عددی و اپراتورها)

برنامه نویسی پایتون بخش هفتم (متغیرها، دستور انتساب و عبارات)

برنامه نویسی پایتون بخش ششم (Identifiers)

معرفی توانایی ها و ویژگی های ماهواره لندست 9

ماهواره لندست 9

نرم افزار Arc GIS Desktop در مقابل Arc GIS Pro

آموزش برنامه نویسی پایتون بخش چهارم (برنامه نویسی مقدماتی در پایتون)

آموزش برنامه نویسی پایتون بخش سوم (محاسبات ریاضی، استایل و خطاها در برنامه نویسی)

آموزش برنامه نویسی پایتون بخش دوم (شروع به کار با پایتون)

ابزارهای برنامه نویسی (Programming Tools)

سیکل توسعه نرم افزار

آموزش برنامه نویسی پایتون بخش اول

مقدمه ای بر برنامه نویسی کامپیوتر (بخش مبانی برنامه نویسی)

مقدمه ای بر برنامه نویسی کامپیوتر بخش سخت افزار

ما را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید

Instagram: giscoders

فرمت های داده در سیستم اطلاعات جغرافیایی بخش اول

به دلیل آنکه فرمت های ناشناس داده در سیستم اطلاعات جغرافیایی می تواند کابوس هر متخصص و تکنسین GIS باشد، در این بخش سعی می شود، به ارائه توضیحاتی در مورد لیست فرمت های مورد استفاده در سیستم اطلاعات جغرافیایی بپردازیم. برخی از فرمت های داده مکانی، رایج و مرسوم بوده و در تمام بسته های نرم افزاری پشتیبانی می شوند اما برخی دیگر اینطور نیست. با این توضیحات به توضیح در مورد فرمت های مختلفی که در حوزه سیستم اطلاعات جغرافیایی استفاده می شوند، می پردازیم.

فرمت های برداری GIS

داده های برداری از شبکه ای از پیکسل ها ایجاد نشده اند. در عوض، عوارض گرافیکی برداری شامل ورتکس ها و مسیرها می شود. سه سیمبل بنیادین در داده های برداری شامل نقطه، خط و پلیگون می شود. در ادامه لیستی از فرمت های برداری مورد استفاده در سیستم اطلاعات جغرافیایی نمایش داده شده است:

پسوند فایل	نوع فایل	توضیحات
Shapefile مربوط به شرکت ESRI	.SHP, .DBF, .SHX	Shapefile ایج ترین فرمت داده مکانی است که ممکن است شما با آن مواجه گردید. تمامی نرم افزارهای تجاری و متن باز فرمت shapefile را مورد پشتیبانی قرار می دهند. این فرمت یک فرمت استاندارد و مورد قبول تمامی شرکت های بزرگ می باشد. برای استفاده از این فرمت شما نیاز دارید که حداقل سه فایل استفاده کنید فایل های ضروری برای استفاده از یک shapefile شامل فایل هایی با فرمت زیر می باشد : – فایل shp که اطلاعات ژئومتریکی فایل را در خود ذخیره سازی می کند. – فایل shx که حاوی اطلاعات مربوط به ایندکس ها و ID های مربوط به عوارض مکانی است. – فایل dbf که شامل داده های توصیفی و جداول اطلاعاتی می گردد. فایل های shapefile می توانند شامل فایل های الحاقی همچون فرمت های زیر نیز باشند ولی استفاده از این فرمت ها اجباری نیست : – فایل prj که مربوط به اطلاعات سیستم های تصویری و مختصاتی می باشد. – فایل xml که مربوط به متاداده مربوط به فایل می باشد. – فایل sbn که یک ایندکس مکانی برای بهینه سازی پرسش گیری های مکانی یا data query می باشد. فایل sbx که زمان بارگیری فایل ها را بهینه می سازد.
فرمت GeoJSON (Geographic JavaScript Object Notation)	.GEOJSON .JSON	فرمت GeoJSON عمدتا برای نقشه کشی تحت وب مورد استفاده قرار می گیرد. GeoJSON مختصات را به صورت متنی در فرم نوتیشن سئی جاوااسکریپت JSON ذخیره سازی می نماید. این شئی شامل عوارض نقطه ای، خطی و پلیگونی برداری است به اضافه اطلاعات جدولی یا توصیفی. GeoJSON اشیا را در داخل براکت ذخیره سازی می کندو به طور کلی فرم نشانه گذاری کمتری به نسبت GML دارد. GeoJSON دارای سینتکس ساده ای می باشد که شما به سادگ می توانید در هر ویرایشگر متنی آن را ویرایش کنید. مرورگرهای نقشه های تحت وب زبان جاوااسکریپت را درک می کنند در نتیجه به صورت پیش فرض GeoJSON یک فرمت تحت وب مرسوم می باشد. اما جاوااسکریپت تنها اشیا باینری را درک می کند. خوشبختانه، جاوااسکریپت می تواند JSON را به باینری تبدیل کند.
فرمت GML که مخفف Geography Markup Language می باشد	.GML	فرمت GML امکان استفاده از مختصات جغرافیایی در فایل ها با پسوند XML را فراهم می آورد. همچنین XML یا Extensible Markup Language هم به صورتی است که توسط انسان قابل خواندن می باشد و هم به صورت ماشینی قایل تشخیص و خواندن است. فرمت GML اشیای جغرافیایی را به صورت متنی ذخیره سازی می کند. مشابه فرمت GeoJson، فرمت GML می تواند در هر ویرایشگر متنی به روزرسانی و ویرایش گردد. هر عارضه در این فرمت دارای لیستی از ویژگی های هندسی شامل نقاط، خطوط، انحناها، سطوح و پلی گون ها وهمچنین سیستم مرجع مکانی می گردد. در مقایسه با GeoJson فرمت GML منجر به تولید حجم بیشتری از داده ها می گردد.
فرمت KML/KMZ Google Keyhole Markup Language (KML/KMZ)	.KML .KMZ	فرمت kml مخفف Keyhole Markup Language می باشد. این فرمت GIS یک فرمت بر پایه XML می باشد، و در ابتدا توسط Google Earth مورد استفاده قرار گرفت. این فرمت توسط شرکت Keyhole توسعه داده شده است که بعدها توسط شرکت Google خریداری شده است. فرمت KMZ (که همان زیپ شده KML می باشد) جایگزین فرمت KML و فرمت داده های مکانی Google earth می باشد که در اصل فایل فشرده شده KML می باشد. فرمت های KML/KMZ یک استاندارد جهانی برای کنسرسیوم آزاد داده های مکانی در سال 2008 شده است. مولفه های طول و عرض جغرافیایی توسط سیستم ژئودتیک جهانی 1984 یا WGS1984 تعریف می شود. مولفه های ارتفاعی به صورت متریک اندازه گیری می شوند و از سیستم دیتوم عمودی WGS84 EGM96 بهره می برد.
فرمت تبادلی GPS	.GPX	فرمت تبادلی GPS یک طرح XML می باشد که waypoint، Tracks و Rout برداشت شده از دستگاه GPS را ذخیره سازی و نمایش می دهد. به دلیل آنکه فرمت GPX یک فرمت تبادلی است، شما به سادگی و سهولت می توانید داده های GPS را از یک برنامه به برنامه ای دیگر انتقال دهید. حداقل نیازمندی برای GPX مختصات طول و عرض جغرافیایی است. علاوه بر آن فایل های GPX به طور اختیاری ویژگی های مکانی شامل زمان، ارتفاع و ارتفاع ژئوید را به صورت تگ هایی نیز می توانند ذخیره سازی نموده و انتقال دهند.
فرمت برداری IDRISI	.VCT .VDC	فایل های داده های برداری IDRISI دارای پسوند VCT به همراه یک فایل مستندسازی برداری با پسوند VDC می باشد. فرمت های VCT محدود به نقاط، خطوط و پلیگون ها، متن و تصویر می باشد. هنگام ایجاد یک فایل برداری IDRISI به صورت خودکار یک فایل مستندسازی برای ایجاد متادیتا، ایجاد می گردد. داده های توصیفی به صورت مستقیم در فایل برداری ذخیره سازی می گردد. اما می تواند به صورت اختیاری به صورت مستقل نیز می توان جداول داده و فایل های مربوط به ارزش ها و مقادیر را نیز مورد استفاده قرار داد.
فرمت TAB نرم افزار MapInfo	.TAB .DAT .ID .MAP .IND	فایل های TAB مربوط به MapInfo فرمت های اختصاصی مربوط به نرم افزار MapInfo می باشند. مشابه shapefile، آنها نیازمند مجموعه ای از فایلهای الحاقی برای نمایش داده ها و عوارض جغرافیایی و اطلاعات توصیفی می باشند. – فایل های TAB شامل فایل های ASCII هستند که فایل های ID، DAT، MAP و IND را به یکدیگر مرتبط یا لینک می کند. فایل های DAT شامل داده های جدولی یا فهرستی است که مرتبط و متصل به فایل dbf می باشد. – فایل های ID فایلی مربوط به ایندکس هایی است که اشیا و عوارض جغرافیایی را به داده ها و اطلاعات موجود در پایگاههای داده مرتبط می سازد. – فایل های MAP شامل اشیا و عوارض نقشه است که اطلاعات مکانی را ذخیره سازی می نماید. – فایل های IND شامل فایلهای مربوط به ایندکس عوارض و داده های جدولی یا توصیفی است.
فرمت OSM بر پایه XML مربوط به OpenStreetMap	.OSM	فایل های OSM فایل های اختصاصی برای OpenStreetMap می باشند که به یکی از داده های پروژه ای بسیار پرکاربرد در دنیا تبدیل شده اند. این فایل ها شامل مجموعه ای از عوارض مربوط به داده های مکانی متن باز می باشد. فرمت داده OSM یک فایل بر پایه XML مربوط به OpenStrretMap می باشد. یک فرمت PBF کارآمدتر، کم حجم تر راهکار جایگزینی برای فرمت های بر پایه XML می باشند. نرم افزار QGIS می تواند فرمت های اختصاصی OSM را بارگیری نمایند. پلاگین OpenStrretMap می تواند فرمت PBF را به OSM تبدیل کند که سپس در نرم افزار QGIS قابل استفاده خواهد بود.
فرمت DLG Digital Line Graph (DLG)	.DLG	فرمت DLG که مخفف Digital Line Graph می باشد، در اصل یک فرمت داده برداری است که در نقشه های توپوگرافیکی کاغذی سنتی ایجاد می گردید. برای مثال این فرمت شامل مراتع و شهرها، خطوط منحنی میزان، رودخانه ها، دریاچه ها، راهها، خطوط راه آهن و روستاها می شد. بیشتر داده های TIGER ایالات متحده آمریکا مربوط به سرشماری نفوس و مسکن، با استفاده از فرمت داده استاندارد DLG ایجاد شده اند.
فرمت GBF-DIME (Geographic Base File-Dual Independent Mask Encoding)		فرمت فایل GPF-DIME توسط سازمان آمار نفوس و مسکن و سرشماری ایالات متحده آمریکا در اواخر دهه 1960 توسعه داده شد که به عنوان یکی از اولین فرمت های GIS می باشد که مورد استفاده قرار گرفته است. این فرمت فایل برای ذخیره سازی شبکه راههای اصلی نواحی شهری آمریکا مورد استفاده قرار گرفته است که به عنوان یک فاکتور کلیدی در مورد اطلاعات سرشماری می باشد. فرمت فایل GPF-DIME از نقشه کشی کروپلت پشتیبانی می کند ئ همچنین در تصحیح خطاهای رقومی سازی یا دیجیتایزینگ عوارض جغرافیایی نیز مورد استفاده قرار می گیرد. DIME یک مولفه کلیدی در داده های TIGER کنونی محسوب می گردد که توسط سازمان سرشماری نفوس و مسکن آمریکا ایجاد شده است.
فرمت Coverage نرم افزار Arc Info		فرمت داده برداری Coverage مربوط به نرم افزار ArcInfo شامل مجموعه ای از فولدرهایی است که شامل نقاط، کمان ها، پلیگون ها و یا انوتیشن ها می گردد. Tic شامل نقاط کنترلی جغرافیایی است و در تعریف محدوده Coverage مورد استفاده قرار می گیرد. داده های توصیفی در جداول ADF و INFOb ذخیره سازی می شوند. هر عارضه توسط یک عدد منحصر به فرد تشخیص داده می شود. این اعداد یا ID عوارض راهی برای ارتباط دادن اطلاعات توصیفی یا داده های مکانی می باشد. فرمت های داده Coverage یک فرمت داده استاندارد در دوران فلاپی دیسک ها محسوب می شد اما در طول زمان، این فرمت GIS غالب شده و در بسیاری از بسته های نرم افزاری GIS مورد پشتیبانی قرار گرفته است.

فرمت های رستری GIS

داده های رستری از شبکه ای از پیکسل ها ایجاد شده اند. این شبکه ها اغلب منظم بوده و به صورت مربعی می باشند اما لزوماً اینگونه نیست. رسترها دارای پیکسل هایی هستند که به ارزش یا مقادیری منتسب می شوند که می توانند به صورت پیوسته و یا گسسته طبقه بندی شوند.

پسوند فایل

نوع فایل

توضیحات

فرمت IMG

ERDAS Imagine (IMG)

.IMG

فرمت فایل IMG مربوط به نرم افزار ERDAS Imagine یک فرمت فایل
اختصاصی توسعه یافته توسط Hexagon Geospatial می باشد. فایل های
IMG
معمولا برای داده های رستری مورد استفاده قرار می گیرد
تا باندهای تکی و چند تایی داده های ماهواره ای
را ذخیره سازی کنند.

فایل های IMG از یک فرمت سلسله مراتبی
HFA
استفاده می کند که به صورت اختیاری اطلاعات پایه مربوط
به فایل را در خود ذخیره سازی می کند. برای مثال
این فایل می تواند در مورد اطلاعات فایل، نقاط کنترل زمینی
و نوع سنسور ماهواره باشد.

هر لایه رستی به عنوان بخشی
از فایل IMG
شامل اطلاعاتی در مورد مقادیر و ارزش های داده آن م باشد. برای
مثال شامل اطلاعات مربوط به سیستم مختصاتی، اطلاعات آماری،
اطلاعات توصیفی، سطوح هرمی و اینکه آیا این
داده رستری از نوع پیوسته است یا گسسته است، می گردد.

فرمت شبکه ای ASCII

American Standard Code for Information Interchange
ASCII Grid

.ASC

فرمت رستری ASCII
از مجموعه ا از اعداد بین 0 تا 255 برای ذخیره سازی و
پردازش داده ها استفاده می کند. این فرم همچنین شامل اطلاعات
سربرگ یا یرآیند نیز می شود که شامل چندین
کلمه کلیدی می باشد و اطلاعاتی مربوط به ساختار رستری
است.

در فرم اصلی فرمت متنی ASCII داده های GIS را در یک ساختار که از جداکننده ها (Delimiter) برای ذخیره سازی
داده ها استفاده می کند، ذخیره سازی می کند. این
جداکننده ها می تواند کاما، فاصله، تب و … باشد. برای تبدیل
این فرمت به فرمت های دیگر رستری می توانید
از مبدل هایی همچون ASCII to Raster استفاده کنید. امکان این
تبدیل در نرم افزارهایی همچون Arc GIS و Global Mapper وجود دارد.

فرمت
GeoTIFF

.TIF
.TIFF
.OVR

فرمت GeoTIFF
یک فرمت استاندارد تصویری در محیط GIS و سنجش از دور می باشد. فرمت
GeoTIFF
می تواند با برخی فایلهای دیگر نیز همراه
شود :

– فرمت TFW یک World file است که برای
تعیین موقعیت مکانی یا Geolocation مورد استفاده قرار
می گیرد.

XML
که به صورت اختیاری می تواند در کنار فرمت GeoTIFF
قرار بگیرد و شامل فراداده مربوط به شبکه رستری می گردد.

– فایل کمکی AUX که اطلاعات مربوط به سیستم
های تصویری و سایر اطلاعات را ذخیره سازی
می کند.

– فایل هرمی
OVR
که عملکرد نمایشی داده های رستری را ارتقا می
بخشد.

رستر IDRISI

IDRISI Raster

.RST
.RDC

نرم افزار IDRISI پسوند RST را به تمامی لایه های
رستری خود اختصاص می دهد. که شامل مقادیر پیکسلی
شبکه ای عددی به صورت عدد صحیح، اعداد واقعی، بایتی
و RGB24
می گردد.

فایل مستندسازی رستری (RDC) یک فایل متنی
الحاقی برای فایل های رستری RST می باشد. این فایل
ها تعداد سطر و ستون فایل های RST را تعیین می نمایند.
علاوه بر این، این فایل ها نوع فایل، سیستم
مختصاتی، واحد مرجع مکانی و خطاهای موقعیتی را نیز
در خود نگهداری می کنند.

رستر ENVI

Envi RAW Raster

.BIL
.BIP
.BSQ

فرمت فایل BIL یک پسوند فایل
ذخیره سازی رستری است که برای عکس های هوایی
و تصاویر ماهواره ای تک باند و چند باند مورد استفاده قرار می
گیرد.

– فایل های
با فرمت BIL
اطلاعات مربوط به پیکسل ها را بر اساس سطرها برای تمامی
باندهای تصویر ذخیره سازی می کنند.

– در حالی که در
فرمت BIP
مقادیر پیکسلی برای هر باند در هر سطر تعریف
می گردد.

– در نهایت فرمت فایل BSQ اطلاعات مربوط به هر باند را در
سطرها مجزا ذخیره سازی می کند.

فایل های
BIL
شامل فایل سرآیند یا سربرگ به نام HDR می شود که توصیف کننده
تعداد سطر و ستون، باند، عمق بیتی و چیدمان تصویر می
گردد.

فرمت رستری Geomatics

PCI Geomatics Database File
(PCIDSK)

.PIX

فایل های با فرمت PIX لایه های ذخیره
سازی رستری هستند که توسط نرم افزار PCI Geomatics توسعه داده شده است. این
فرمت یک فایل منعطف است که تمامی اطلاعات مربوط به تصور و
داده های کمکی و الحاقی را به نام Segment را تنها در یک فایل ذخیره
سازی می کند. برای مثال Segment می تواند شامل کانال های
تصویر، داده های آموزشی و اطلاعات هیستوگرام نیز
باشد.

به عنوان یک فایل پایگاه داده، فایل
های با فرمت PIX
می توانند کانال های رستری که دارای عمق بیتی
متفاوتی هستند را نیز ذخیره سازی کند. این فایل
های همچنین میتوانند اطلاعات سیستم های تصویری،
اطلاعات توصیفی، فراداده های مربوط به داده های تصویری
– برداری را ذخیره سازی
کنند.

فرمت شبکه ای Esri

Esri Grid

فایل های
Grid یک
فرم اختصاصی توسعه یافته توسط شرکت ESRI می باشد. Grid دارای پسوند فایل نمی
باشد و کاملا منحصر به فرد می باشد زیرا آنها می توانند داده
های توصیفی را در فایل شبکه رستری ذخیره
سازی کنند. اما مشکل آن است که شما تنها می توانید اطلاعات
توصیفی را به فایل های Grid از نوع Integer اضافه کنید.

داده های توصیفی در یک
جدول به نام VAT یا
Value Attribute Table
ذخیره سازی می شوند. به ازای هر مقدار یک رکورد
اطلاعاتی منحصر به فرد در شبکه اختصاص داده می شود و فیلد count نماینده تعداد پیکسل
هایی است که دارای آن مقدار یا Value می باشند.

دو نوع فایل Grid شرکت Esri وجود دارد که شامل نوع Integer و Floating point می گردد. شبکه های
پوشش اراضی یا Land Cover می تواند نمونه ای از یک
شبکه گسسته باشد. هر کلاس دارای یک مقدار صحیح منحصر به فرد می
باشد. داده های ارتفاعی نمونه ای از Grid از نوع اعشاری است. که هر
سلول نماینده ارزش ارتفاعی به صورت یک عدد اعشاری است.

فرمت های رستری فشرده شده GIS

دو حالت کلی برای فشرده سازی داده های رستری در سیستم اطلاعات جغرافیایی وجود دارد. حالت فشرده سازی با اتلاف و فشرده سازی بی اتلاف. در حالت اول، در حین پروسه فشرده سازی بخشی از اطلاعات از دست خواهد رفت ولی در حالت دوم تمامی اطلاعات به صورت کامل حفظ می گردد و با حفظ کامل اطلاعات، عملیات فشرده سازی داده های رستری انجام می گردد. فشرده سازی با اتلاف داده های رستری در GIS حجم داده ها را از طریق حذف داده های تکراری و یا بخشی از داده ها، کاهش می دهد. الگوریتم های فشرده سازی با اتلاف اغلب منتهی به کاهش حجم بیشتری به نسبت الگوریتم های فشرده سازی بی اتلاف می شوند. در ادامه به فرمت های بسیار فشرده GIS اشاره خواهد شد.

پسوند	نوع فایل	توضیحات
فرمت ECW نرم افزار ER Mapper ER Mapper Enhanced Compression Wavelet	. ECW	فرمت ECW یک فرمت تصویری فشرده شده می باشد که عمدتاً برای عکس های هوایی و تصاویر ماهواره ای مورد استفاده قرار می گیرد. این نوع فرمت GIS به نرخ فشرده ساز بالا شناخته می شود در حالی که کیفیت کنتراست تصویر نیز همچنان حفظ می گردد. فرمت ECW توسط نرم افزار ER Mapper توسعه پیدا کرده است اما در حل حاضر تحت مالکیت Hexagon Geospatial قرار دارد.
Joint Photographic Experts Group JPEG2000	.JP2	فرمت JPEG 2000 در اصل دارای پسوند فایل jp2 می باشد. این فرمت دارای نوعی فشرده سازی توری است و همچنین دارای گزینه هایی برای فشرده سازی با اتلاف و بی اتلاف می باشند. فرمت GIS از نوع JPEG 2000 نیازمند world file می باشد که موقعیت مکانی را برای لایه رستری تعریف می کند. این فرمت یک انتخاب بهینه برای پس زمینه تصاویر رستری است زیرا دارای فشرده سازی با اتلاف می باشد. فرمت JPEG 2000 می تواند نرخ فشرده سازی تا بیست برابر را داشته باشد که شبیه به فرمت MrSID می باشد.
LizardTech Multiresolution Seamless Image Database MrSID	.SID .SDW	فرمت اختصاصی MRSID یک فرمت مرسوم و رایج در تصاویر ارتو است که نیازمند فشرده سازی بالایی هستند. تصاویر MrSID دارای پسوند SID می باشند در ضمن این فرمت ها به همراه world file که دارای پسوند SDW هستند می توانند موقعیت مکانی شبکه رستری تصویری را نیز در بر بگیرند. فرمت MrSID دارای نرخ فشرده سازی بسیار چشم گیری است. تصاویر رنگی می توانند با نرخ بیش از بیست برابر با استفاده از این فرمت فشرده سازی شوند. نرم افزار LizardTech’s GeoExpress یک بسته نرم افزاری است که قادر به خواندن و ایجاد فرمت MrSID می باشد.

فرمت های پایگاه داده جغرافیایی

داده های جغرافیایی در فرمت های مختلف پایگاه داده مکانی ذخیره سازی و نگهداری می شوند. پایگاه داده یا Database ساختاری از مجموعه های داده و اطلاعات می باشد. اما تفاوت کلیدی در آن است که پایگاه داده جغرافیایی امکان ذخیره سازی اطلاعات مکانی را فراهم می آورد.

سیستم مدیریت پایگاه داده رابطه ای (RDBMS)

سیستم های مدیریت پایگاه داده رابطه ای، به طور مرسوم برای محیط های ویرایشی چند کاربره مورد استفاده قرار می گیرند. آنها همچنین از ویرایش، گرفتن نسخه های پشتیبان و بازگردانی داده های پایگاه های داده در شبکه نیز پشتیبانی می کنند.

پسوند	نوع فایل	توضیحات
File Geodatabase شرکت ESRI	.GDB	شرکت Esri فرمت file geodatabase را به عنوان ظرفی برای ذخیره سازی چندین جدول اطلاعات توصیفی، مجموعه عوارض برداری و رستری، ایجاد نموده است. این فرمت موفق تری به نسبت Personal Geodatabase می باشد و شرکت Esri استفاده از فرمت file Geodatabase را به نسبت Personal Geodatabase پیشنهاد می کند. فرمت های File Geodatabase دارای مزایای ساختاری و عملکردی هستند. آنها عملکرد سریعی دارند و از سرعت بالایی برخوردار می باشند. دارای روابط زیادی هستند، دارای قابلیت ذخیره سازی داده های رستری هستند، از ایندکس مکانی بهبود یافته استفاده می کنند، از فشرده سازی داده ها پشتیبانی می کنند، دارای تنظیمات سفارشی شده هستند و دارای محدودیت حجم 1 ترابایت می باشند. داخل یک ژئودیتابیس، داده های جغرافیایی یا مکانی به عنوان کلاس-عارضه یا Feature Class نامیده می شوند. اما ژئودیتابیس ها می توانند داده های پیچیده تری همچون داده های شبکه ای، موزائیک های رستری و مجموعه کلاس-عوارض یا Feature Data set ها را در خود نیز ذخیره سازی کنند.
Personal Geodatabase شرکت Esri	.MDB	Personal Geodatabase از پسوند MDB مربوط به ماکروسافت اکسس به صورت پیش فرض استفاده می کند. این فرمت یکی از مرسوم ترین انواع پایگاه های داده محسوب می شدکه برای مدیریت داده های مکانی مورد استفاده قرار می گرفت. Personal Geodatabase دارای مزایای بسیاری هستند زیرا شما قادر خواهید بود چندین جدول اطلاعات توصیفی، داده های رستری و برداری را مدیریت نموده و کلاس های رابطه ای (Relationship Class) نیز ایجاد کنید. اما بزرگترین مشکل آنها محدودیت 2 گیگابایتی در ذخیره سازی داده ها می باشد. در حالی که File Geodatabase دارای ظرفیت 2 ترابایتی می باشد. در پایان، شما خیلی سریع به پایان ظرفیت personal Geodatabase خواهید رسید هنگامی که چندین لایه رستری و برداری و کلاس-عارضه ها را به آن اضافه کنید. به همین دلیل است که پیشنهاد شرکت Esri نیز در استفاده از File Geodatabase به جای استفاده از Personal Geodatabase می باشد.
OGC GeoPackage	.GPKG	فرمت GPKG یک فرمت مستقل پایگاه داده SQlite می باشد که می تواند شامل هر چیزی همچون داده های برداری، موزائیک ها یا tile های داده، داده های رستری و اطلاعات توصیفی و حتی اکستنشن ها گردد. بر خلاف shapefile که دارای سه فایل ضروری برای اجرا می باشد، این فرمت داده مکانی استاندارد، به سادگی قابلیت اشتراک گذاری دارد زیرا تمامی داده ها و اطلاعات تنها در یک فایل ذخیره سازی می گردد.
Mapbox MBTiles	.MBTILES	فرمت MBTILES برای ذخیره سازی و بسته بندی داده های رستری و برداری و موزائیک های نقشه در یک فایل تکی مورد استفاده قرار می گیرد. این فرمت فایل بر اساس پایگاه داده SQlite می باشد. تنها سیستم مختصاتی مورد پشتیبانی فرمت MBTiles، سیستم کروی مرکاتور می باشد. فرمت فایل MBTiles برای Mapbox و سایر اپلیکیشن های تحت وب و موبایل طراحی شده است.
GE Smallworld Version Managed Data Store	.VMDS	نرم افزار Smallworld به طور گسترده در کاربردهایی همچون الکترونیک، ارتباطات و مخابرات، گاز و آب و تأسیسات مورد استفاده قرار می گیرد. این فرمت از VMDS (Version Managed Data Store) برای ذخیره سازی داده ها در پایگاه داده استفاده می کند. فرمت VMDS، انواع مختلفی از داده های رستری و داده های برداری با ژئومتری های مختلف را در شبکه های توپولوژیکی و مکانی، ذخیره سازی می کند. این فرمت همچنین قابلیت پرسش گیری و آنالیر در GE Smallworld را نیز دارای می باشد.
SpatiaLite	.SL3, .SQLITE	فرمت SpatiaLite، از موتور پایگاه داده SQlite استفاده می کند. اما SpatiaLite قابلیت های SQlite را از طریق گسترش قابلیت ها و توانایی های مکانی، بسط می دهد. SpatiaLite قابلیت های مشابه با ژئودیتابیس دارد و تقریباً معادل PostgreSQL + PostGIS می گردد. این فرمت یک فرمت متن-باز و نسبتاً سبک می باشد و همچنین توانایی نگهداری داده های مکانی و غیر مکانی را درون یک کانتینر دارد.

پسود

نوع فایل

توضیحات

PostGIS + PostgreSQL

فرمت PostGIS اشیاء مکانی را به پایگاه
داده PostgreSQL
که مستقل از پلاتفرم می باشد، اضافه می کند. سه عارضه ای که PostGIS
تحویل سیستم مدیریت پایگاه داده PostgreSQL می دهد شامل انواع داده های
مکانی، ایندکس ها و توابع عملکردی می باشد.

پایگاه داده
مکانی PostGIS با پشتیبانی از ژئومتری
مختلف داده ها، امکان پرسشگیری و مدیریت اطلاعات مکانی
و نقشه کشی را فراهم می آورد. PostGIS می تواند در بسیاری
از بسته های نرم افزاری GIS
همچون QGIS،
GRASS،
ArcGIS
و MapInfo
به کار گرفته شود.

ArcSDE Enterprise Geodatabase + (Oracle, Microsoft SQL Server, IBM DB2)

سیستم های مدیریت
پایگاه داده رابطه ای (RDBMS) و ArcSDE از ویرایش، پشتیبان گیری و بازیابی
داده ها به صوت چند کاربره در یک شبکه پشتیبانی می کند.
مدل ذخیره سازی سیستم مدیریت پایگاه داده
شامل Oracle، Microsoft SQL server، IBM DB2/InformixT و PostgreSQL می شود.

ArcSDE داده ها را به صورت متمرکز در کل یک
سازمان سرو می نماید که برای این منظور از سیستم
مدیریت پایگاه داده رابطه ای استفاده می کند.
کاربران نهایی می توانند به داده های مکانی در یک
محیط مانند Esri
دسترسی داشته باشند و به طور مستمر داده ها را در یک پایگاه
داده enterprise ویرایش
و آنالیز کنند.

فرمت های فایل لیدار (LiDAR)

رشد روزافزون تکنولوژی لیدار چگونگی نمایش و مشاهده ما از سطح زمین را متحول نموده است. همچون داده های ابر نقطه ای، داده های لیداری شبکه ای متراکم از نقاط مختصاتی که دارای ارزش های ارتفاعی باشند، است. این فرمت های GIS نیازمند نرم افزارهای تخصصی و یا اکستنشن های خاص برای نمایش و ویرایش می باشند.

پسوند فایل

نوع فایل

توضیحات

ASPRS LiDAR Data
Exchange Format

.LAS,
.LASD,
.LAZ

فرمت فایل LAS یک فرمت فایل
باینری است که به طور اختصاصی برای تبادل بین
عرضه کننده و مشتری مورد استفاده
قرار می گیرد. در کل، فرمت فایل LAS اطلاعات مختص داده های
لیدار بدون از دست رفتن اطلاعات را نگهداری می کند.

فایل های LAS برای استفاده های
عمومی برخلاف فرمت های ASCII
و سایر فرمت های فایل اختصاصی در دسترس می باشند.
شبکه متراکم نقاط مختصاتی اندازه گیری شده برخی مواقع
بسیار پر حجم می باشد، که اغلب نیاز است که برای
جلوگیری از بالا رفتن حجم فایل ها بایستی به
چندین پارتیشن تقسیم شود.

هنگامی که یک فایل LAS را فشرده سازی کنید،
فرمت فایل اختصاصی برای این فایل به صورت LAZ می باشد. با استفاده از فرمت
فایل LAZ
می توانید فضای ذخیره سازی قابل توجهی را
صرفه جویی کنید. همچون فرمت های فشرده شده بی
اتلاف فایل، فرمت LAZ
هیچ بخشی از اطلاعات را از دست نمی دهد.

در آخر، LAS Datasets یا به صورت مخفف LASD مربوط به مجموعه ای از
فایل های LAS
می باشد. هدف از استفاده از فایل های LASD آن است که امکان مشاهده
ویژگی های ابر نقاط سه
بعدی از فایل LAS
مرجع را دارا است. از طریق LASD
می توانید سطوح مثلث بندی شده را نمایش داده و
آنالیزهای آماری را انجام دهید.

Point Cloud XYZ

.XYZ

فایل های XYZ تنظیمات خاصی
برای ذخیره سازی داده های ابر نقطه ای ندارند.
اولین سه ستون معمولاً نماینده مختصات X,Y و Z می باشد. اما تعریف
استانداردی برای این وجود ندارد در نتیجه می تواند
شامل RGB،
مقادیر شدت و یا مقادیر لیدای نیز باشد.

آنها در گروه فرمت نقاط ابری ASCII قرار می گیرند که شامل
TXT،
ASC
و PTS
می شود. فایل های غیر باینری، همچون XYZ دارای
مزایایی هستند زیرا آنها می توانند توسط
ویرایشگرهای متنی، باز شده و ویرایش شوند.