0

وبلاگ

سامانه آموزش سیستم اطلاعات جغرافیایی و سنجش از دور مقالات دانش محور فراداده یا Metadata چیست ؟

فراداده یا Metadata چیست ؟

فراداده یا Metadata چیست ؟

فراداده شبیه یک دستورالعمل تهیه و تدوین داده است، زیرا دقیقاً توضیح می دهد که چه کسی، چگونه، چه موقع و در کجا و چرا داده ها را ایجاد و تهیه و ترسیم و یا ویرایش نموده است. این فایل دارای اهمیت است زیرا مدرکی است که ما بر روش و چگونگی ایجاد و تدوین فایل استناد و اعتماد می کنیم و بر مبنای آن تصمیم گیری خواهیم کرد. به همین دلیل است که این فایل بایستی مختصر و قابل اعتماد باشد و نیز به خوبی در مورد داده توضیحاتی ارائه کرده باشد.  به همین دلیل فراداده به نام سه D نیز نامیده می شود  (Detailed, Dependable, Well-documented). اکنون می خواهیم به صورت گام به گام آناتومی فایل های فراداده را مورد بررسی  قرار دهیم.

اطلاعات شناسایی (Identification)

Identification شرح مختصری از داده را فراهم می آورد. به عبارت دیگر خلاصه ای از داده به طور محدود ارائه می دهد. به عنوان مثال،  Identification موارد زیر را به فراداده فایل اختصاص می دهد.

  • عنوان (Title): نام ست داده
  • توضیح (Description): عوارضی که در داده وجود دارند و اینکه هر کدام نماینده چه چیزی هستند.
  • کلید وازگان (Keywords): با افزودن یک سری کلیدواژه، به فهرست بندی داده با استفاده در یک نظام طبقه بندی شده، کمک می کند.

 اطلاعات تماس (Contact)

اطلاعات تماس شامل جزئیاتی از کسانی است که داده ها را تهیه کرده و در دسترس قرار داده اند. به عنوان مثال، این اطلاعات شامل موارد زیر است:

  • سازنده (Originator): کسی که ست داده را توسعه داده اند.
  • منتشر کننده (Publisher): کسانی که در تولید و تهیه و ویرایش و نهایی سازی محصول نقش داشته اند.
  • توزیع کننده (Distributor): شامل کسانی می شود که بیشتر بر در دسترس قرار دادن داده ها متمرکز هستند.

اطلاعات مربوط به کیفیت (Quality)

کیفیت، توضیح دهنده صحت و استانداردهایی است که ست داده از آن برخوردار است. به عنوان مثال، شامل صحت و دقت موقعیت افقی و عمودی می گردد.

  • صحت افقی (Horizontal Accuracy): که برآورد کننده کیفیت موقعیت زمینی است.
  • صحت عمودی (Vertical Accuracy): که تنها زمانی که اطلاعات ارتفاعی وجود داشته باشند، مطرح می شود و برآوردی از دقت و صحت ارتفاعی داده ها است. اطلاعات کیفی همچنین ارزیابی تست های کیفی را نیز نشان میدهد و می تواند شامل تکمیل بودن، یکپارچگی و هماهنگ بودن داده ها باشد.

اطلاعات مربوط به مرجع مکانی (Spatial Reference)

اطلاعات مربوط به مرجع مکانی دربرگیرنده محدوده مختصات و نیز نوع سیستم مختصاتی مورد استفاده می باشد. به طور نمونه این اطلاعات شامل موارد زیر می گردد:

  • اطلاعات سیستم تصویر شامل نوع سیستم تصویر، دیتوم و واحدهای مورد استفاده آنها و نیز مولفه های تعریف هر یک از آنها به طور مثال زون سیستم UTM و یا نوع دیتوم و بیضوی و مبنای ارتفاعی و واحدهای مختصاتی و …
  • محدوده جغرافیایی به صورت یک کادر مشخص می شود که با استفاده از کلید واژگان و یا تصاویر انگشتی نمایش داده می شود.

داده های توصیفی و نقشه (Entity and Attribute)

Entity مربوط به داده های موجود در نقشه شامل نقاط، خطوط و یا پلیگون­ها و شبکه های رستری می گردد. هدف از آیتم ای فراداده در این بخش، توضیح آن است که چطور اطلاعات مکانی در داده نمایش داده می شوند. در این مورد، این اطلاعات شامل توضیحات و توصیفاتی به همراه یک لیست از مقادیر مورد پذیرش و دامنه نوسان و تغییرات آنها می باشد.

اطلاعات مربوط به پیشینه و مسیر تغییر و تحولات داده (Lineage)

این اطلاعات توضیح دهنده، دقیق و با جزئیات، از روشی که ست داده ایجاد و یا ترسیم می شوند، می باشد. به عنوان مثال، این اطلاعات لیست گام های پردازشی انجام گرفته بر روی داده ها را نمایش می دهد. هر گام پردازشی دارای داده های مربوط به خودش بوده در نتیجه کاربران می توانند تغییرات انجام گرفته بر روی داده را دنبال کنند. این اطلاعات چیزی شبیه به یک لیست از تغییرات انجام گرفته است که از ابتدا تا انتها این تغییرات و تحولات را لیست و فهرست بندی نموده و بر اساس زمان و تاریخ درج کرده است.

اطلاعات و مجوزهای قانونی (Legal)

در این بخش، به محدویت های استفاده از داده و انتشار آن اشاره می گردد. این بخش توضیحاتی در مورد مسئولیت و اطمینان از حفظ حریم شخصی و مالکیت معنوی داده ها ارائه می کند. فراداده دارای یک طبقه بندی امنیتی است که نگرانی های امنیتی را سازماندهی می کند. به عنوان مثال، محرمانه بودن، دارای محدودیت بودن، حساس، بدون محدودیت و اطلاعات طبقه بندی نشده همگی از طبقه بندی های امنیتی فراداده می باشند.

اطلاعات زمانی (Temporal)

اطلاعات زمانی، بر روی زمان جمع آوری داده و یا به روزرسانی آن و اینکه چقدر مراحل تصحیح و ویرایش و تدوین آن به طول انجامیده است، متمرکز می باشد. این اطلاعات همچنین بر پروسه هایی همچون برنامه زمان بندی به روزرسانی های آتی نیز اشاره دارد. دوره های به روزرسانی می تواند شامل دوره های روزانه، هفتگی، ماهانه و یا سالانه باشد.

رفرنس فراداده (Metadata Reference)

بخش مربوط به رفرنس فراداده مختص خود فایل فراداده است. در این بخش مسیرها ی ارتباطی معرفی می شوند که در صورت وجود ابهاماتی همچون روش رفرنس دهی به داده ها و مواردی از این قبیل بتوان با مراجع مربوطه ارتباط حاصل کرد. رفرنس فراداده دارای مولفه های زمانی از زمان ایجاد و به روزرسانی و زمان و یا تاریخ به روزرسانی های بعدی می باشد.

استانداردهای فراداده (Metadata Standard)

در مورد استانداردهای فراداده مربوط به GIS، معمولاً تأمین کنندگان داده های جغرافیایی، از دستور العمل های مربوط به کمیته داده های جغرافیایی فدرال یا FGDC تبعیت می کنند. این استانداردها شامل مواردی همچون ISO 19115، EPA، Esri، Inspire و MEDIAN می گردد. هر طرح و برنامه استاندارد به گونه ای طراحی شده که نیازمندی های خاصی را مورد نظر داشته باشد.

مطالب زیر را حتما مطالعه کنید

ماموریت توپوگرافی رادار شاتل (SRTM)

چرا پنجره اتمسفری در علوم زمین دارای اهمیت است ؟

تصاویر ماهواره DigitalGlobe: ووردویو(Worldview)، ژئوآی(GeoEye) و آیکونوس (IKONOS)

راهنمای طبقه بندی نزدیکترین همسایه در e-Cognition

نقشه های کروپلت – مقدمه ای بر طبقه بندی داده

تصاویر چند طیفی (Multi-spectral) در مقایسه با تصاویر ابر طیفی (Hyper-spectral)

دیدگاهتان را بنویسید

Copy Protected by Chetan's WP-Copyprotect.

با عضویت در خبرنامه از آموزش های جدید رایگان در ایمیل خود مطلع شوید