روش ژئورفرنس نقشه ها در نرم افزار Global Mapper

در این نوشته قصد داریم تا روش ژئورفرنس کردن نقشه ها و لایه ها را در نرم افزار Global Mapper به شما آموزش دهیم. لازم به ذکر است که نرم افزار Global Mapper یک نرم افزار مربوط به حیطة سیستم اطلاعات جغرافیایی بوده و در زمینة سنجش از دور نیز کاربردهای فراوانی دارد. این نرم افزار از سرعت رشد و توسعه بالایی برخوردار بوده و به سرعت در حال توسعه و رقابت با سایر رقبای خود می باشد. انتظار می رود که این نرم افزار در آینده ای نه چندان دور به یکی از مهم ترین نرم افزارهای این بخش تبدیل گردد. برای آشنایی اولیه با این نرم افزار به نوشته زیر مراجعه کنید (بر روی تصویر کلیک کنید)

در ضمن برای نصب این نرم افزار می توایند به بخش مربوط به دانلود نرم افزارها مراجعه کنید (بر روی تصویر کلیک کنید)

روش نصب و آموزش مربوط به نصب این نرم افزار را در نوشتة زیر می توانید مشاهده کنید:

ژئورفرنس لایه ها در نرم افزار Global Mapper

اکنون به روش ژئورفرنس نقشه ها و لایه ها در نرم افزار Global Mapper می پردازیم. روش ها و حالات مختلفی برای ژئورفرنس کردن لایه های رستری و برداری و نیز عکسهای هوایی و تصاویر ماهواره ای وجود دارد. در این قسمت به روش ژئورفرنس یک نقشه اسکن شده که یک نوع نقشه پوششی استاندارد می باشد و دارای نقاط کنترلی GCPs در چهار گوشه نقشه است، می پردازیم. البته بایستی توجه داشت که حالات مختلفی به هنگام ژئورفرنس کردن لایه ها و عوارض وجود دارد که در نوشته های آتی در مورد آنها بیشتر بحث خواهد شد. در نتیجه ابتدا نقشه اسکن شده خود که می تواند یک نقشه توپوگرافی، زمین شناسی، پوشش گیاهی و یا هر نقشه اسکن شده دیگری باشد آماده کنید.

1- ورود لایه ها با محیط نرم افزار

پس در مرحلة نخست، بایستی فایل نقشه اسکن شده را به محیط نرم افزار اضافه کنیم. بدین منظور از آیکن مشخص شده در تصویر زیر استفاده کنید و نقشه را به محیط نرم افزار اضافه کنید.

به محض آنکه نقشه مورد نظر خود را باز کنید با پنجرة زیر رو به رو خواهید شد. در این حالت گزینه Manually Rectify Image را انتخاب کنید تا وارد بخش ژئورفرنس نقشه شوید.

2- اضافه کردن نقاط کنترل زمینی GCPs

در این بخش بایستی نقاط کنترل زمینی یا GCPs های مورد نیاز برای عملیات ترانسفورم را وارد کنید. توجه داشته باشید به دلیل استفاده از یک نقشه پوششی استاندارد که در این مثال مشاهده می شود، نقاط کنترلی در چهار گوشه نقشه وجود دارند. پس با کلیک بر روی هر یک از چهار گوشه نقشه در پنجره Zoomed View و سپس وارد کردن مختصات آن در قسمت X/Easting/Lon و در بخش Y/Northing/Lat و نهایتاً فشردن دکمه Add point to list هر چهار نقطه کنترلی را به لیست نقاط GCPs اضافه می کنیم. در صورتی که مختصات یک نقطه به صورت اشتباه وارد شده بود، در کادر Ground Control Point می توانید آنها را ویرایش کنید. بعد از اتمام ورود نقاط کنترل زمینی بر روی دکمه ok کلیک کنید تا نتایج را مشاهده کنید.

با تائید پنجره فوق عملیات ژئورفرنس نقشه به پایان رسیده و نقشه در مختصات صحیح به نمایش در می آید. نکته قابل توجه در این بخش آن است که هنوز فایل الحاقی مربوط به مختصات برای لایه به صورت دائمی ایجاد نشده است و در نتیجه بعد از بستن نرم افزار نقشه مجدداً به صورت Unknown reference باز خواهد شد. در نتیجه برای ذخیره سازی اطلاعات مربوط به مختصات و رفرنس مکانی بایستی مراحل بعدی را نیز تکمیل کنید.

به طوری که در شکل فوق مشاهده می گردد در صورتی که کرسور موس را بر روی نقشه جا به جا نمائید، در بخش نوار وضعیت اطلاعات مختصاتی نقشه را نمایش می دهد که می توانید کرسور موس را بر روی یکی از نقاط کنترلی برده و وضعیت و دقت ژئورفرنس نقشه را کنترل کنید (اطلاعات نمایش داده شده در بخش نوار وضعیت باید با اطلاعات مختصاتی GCP نقشه یکی باشد).

3- ذخیره سازی نقشه با اطلاعات مرجع مکانی در یک فایل خروجی

در بخش آخر، بعد از آنکه مراحل ژئورفرنس یا زمین مرجع سازی نقشه به پایان رسید، نوبت به خروجی از نقشه و ثبت و ضبط اطلاعات در یک فایل خروجی است. بدین منظور ابتدا بر روی منوی File کلیک کند، سپس وارد منوی Export شوید و نهایتاً گزینه Export Raster Image Format را انتخاب کنید.

با دنبال کردن مسیر مشخص شده در شکل بالا و انتخاب نوع فرمت خروجی فایل، که در این مثال انتخاب نوع فرمت بر روی GeoTIFF تنظیم شده است، می توانید لایه خود را در مسیر دلخواه و با تنظیمات Export مناسب، ذخیره سازی کنید.

با انتخاب نوع فرمت، تنظیمات خروجی مربوط به همان فرمت مشاهده می گردد. در صورت انتخاب فرمت خروجی GeoTIFF تنظیمات مطابق با شکل زیر نمایش داده می شود. در این پنجره نوع فایل خروجی را بر روی 8bit Palette Image قرار دهید و بر روی دکمه ok کلیک کنید. تا لایه ژئورفرنس شده با فرمت تعیین شده و با تنظیمات خروجی انجام گرفته در پنجرة Export Option در مسیر دلخواه، ذخیره سازی گردد.