روش های تهیه نقشه های اقلیمی

در بسیاري از تحقیقات و پژوهش هایی که به نوعی داده هاي هواشناسی در آنها استفاده می شود، به دلیل نبود ایستگاه هواشناسی در تمام محدوده مورد مطالعه، برای تهیه نقشه های اقلیمی و پهنه بندی از دو روش استفاده می شود:

1- استفاده از اطلاعات اقلیمی ایستگاه های هواشناسی و به کارگیری متد interpolation (میان یابی).

2- استفاده از اطلاعات اقلیمی ایستگاه های هواشناسی و تهیه معادلات همبستگی (معادله همبستگی بین ارتفاع و پارامتر های اقلیمی همچون دما و بارش)

نحوه تهیه نقشه های هم دما و هم بارش با روش اول (interpolation) به شرح زیر است:

– تعیین ایستگاه های محدوده مطالعاتی

در این آموزش، حوضه آبی زاینده رود به عنوان نمونه انتخاب شده است. بنابراین در مجموع دادههای 16 ایستگاه سینوپتیک مورد واکاوی قرار گرفته است که 7 ایستگاه در داخل حوضه و 9 ایستگاه در پیرامون آن واقع شده اند.

– گردآوری و استخراج داده های اقلیمی ایستگاه ها

در این مرحله باید داده های دما و بارش ایستگاه های انتخابی را از پایگاه های داده هواشناسی مربوطه گردآوری کرد.

– وارد کردن داده ها در جدول اطلاعاتی

برای تهیه هر نقشه، سه فیلد داده (XYZ)، برای ما اهمیت دارد. یعنی طول جغرافیایی، عرض جغرافیایی و مقدار دما یا بارش سالانه هر ایستگاه.

بنابراین بعد از گردآوری داده ها، مشخصات هر ایستگاه را در worksheet نرم افزار وارد و با فرمت .dat ذخیره کنید.

– انتخاب متد میان یابی و ترسیم نقشه اولیه

در منوی Grid روی Grid Data کلیک کنید. فایل مشخصات ایستگاه ها را که با فرمت .dat ذخیره کردید را فراخوانی کنید.

بعد از فراخوانی فایل وارد پنجره Grid Data می شوید. تغییراتی که می توان در این پنجره اعمال کرد به شرح زیر است :

– در کادر Data Columns، در قسمت X مختصات طولی نقشه که در جدول اطلاعاتی برای هر ایستگاه مشخص شده بود را انتخاب کنید. در قسمت Y مختصات عرضی ایستگاه ها معرفی می شود و در قسمت Z باید ستون مربوط به داده های اقلیمی پارامتر مورد نظر مانند دما و یا بارش انتخاب شود.

– در کادر Gridding Method نوع روش میان یابی یا interpolation تعیین می شود. (در این کادر چندین متد میان یابی مانند kriging، Minimum Curvature و … لیست شده است)

– در کادر Output Grid Geometry می توان مختصات محدوده مورد نظر برای میان یابی مشخص کرد.

– در قسمت spacing از کادر Output Grid Geometry می توان اندازه پیکسل های نقشه خروجی را تعیین کرد.

– در کادر Output Grid مسیر خروجی مشخص می شود.

– و در نهایت بر روی OK کلیک کنید تا نقشه اقلیمی دما، بارش و یا …. تهیه شود.